Auswitch bezoeken: Tips + info

Een glimlach krijg je niet in dit Staatsmuseum, maar toch raad ik iedereen aan om Auswitch te bezoeken.

Tour naar Auschwitz met gids?

Ben je van plan om Auswitch te bezoeken en wil je interessante verhalen horen van een gids? Persoonlijk vind ik dat de beste keuze. Ter plekke hangen wel informatiebordjes, maar toch zijn die eerder beperkt. In Birkenau hangen er trouwens helemaal geen informatieve plakaatjes, dus daar is een gids heel nuttig.
Hieronder zijn alvast enkele goedkope maar bijzonder goede gegidste excursies naar Auschwitz. Kijk ook eens naar de excursies van GetYourGuide en Tiqets.

Auswitch bezoeken vanuit Krakau: hoe kom je er?

De dichtstbijzijnde stad is Krakau en aangezien Auschwitz een van de belangrijkste bezienswaardigheden van heel Polen is, zijn er uiteraard heel wat verschillende manieren om het te bereiken.

Auswitch bezoeken met de bus

De meeste reizigers zullen voor de bus kiezen aangezien dit de meest gebruiksvriendelijke en populaire manier is om Auswitch te bezoeken. Ik zou je aanraden je bus ticket op voorhand en online te kopen (4,25 euro voor een retourtje) zodat je zeker bent van je plaats op de bus.

Deze bus vertrekt elke dag vanaf het busstation om 5:45u, 6:30u, 8:20u, 9:20u, 11u, 12:15u, 13:45u, 15u, 15:30u, 16:10u, 17:10u, 18:45u en 19:45u.
Je kan je tijdstip van vertrek eenvoudig kiezen als je boekt via het betrouwbare GetYourGuide. Dit kan je trouwens tot 24u op voorhand kosteloos annuleren.

Vanuit Auschwitz vertrekt de bus naar Krakau om 10:10u, 11:00u, 12:15u, 13:45u, 15:30u, 16:10u, 16:40u, 17:10u, 18:45u en 19:45u.

Je kan ook ter plaatste een kaartje voor de bus naar Auschwitz kopen en dan ga je gewoon naar het centrale busstation van Krakau. Dit heet Dworzec MDA en ligt in de Bosacka straat, vlak achter het treinstation.

Er zijn vier verschillende vervoersmaatschappijen die je van Krakau naar Auschwitz brengen:

1. Lajkonik: vertrek om 6:20u, 8:40u, 11:10u, 12:30u, 14:45u, 16:55u en 19:05u
2. Przewóz Osób JS: 8:15u, 12:15u en 16:25u
3. GT Trans: van 7u tot 19:55u rijden er maar liefst zeventien bussen, op zondag van 9u tot 19:55u zijn er twaalf bussen)
4. Polregio: vertrek om 6:27u, 8:48u, 9:55u, 11:22u, 12:58u, 15:04u, 16:10u, 18:11u, 19:45u en 21:44u

De bussen kosten 10 zloty (2,2 euro) tot 12 zloty (2,65 euro) voor een enkele reis en doen er zo’n anderhalf uur tot twee uur over om tot in Auschwitz te geraken. Van de bushalte in Auswitch naar de ingang van het staatsmuseum Auschwitz-Birkenau is het nog zo’n tien minuutjes wandelen (in dat opzicht zijn de kaartjes via GetYourGuide dus gebruiksvriendelijker).

Dit zijn de tijdstippen om terug van Auschwitz naar Krakau te reizen:

• Lajkonik: vertrek om 5:45u, 6:30u, 8:20u, 11u, 13:45u, 15:30u en 17:10u
• Przewóz Osób JS: 5:50u, 10:20u, 14:35u
• GT Trans: van 5u tot 17:10u rijden er maar liefst zeventien bussen, op zondag van 6:50u tot 17:10u zijn er twaalf bussen)
• Polregio: 2:54u, 3:59u, 4:52u, 6:08u,7:18u, 9:19u, 10:50u, 12:24u, 13:44u, 15:25u, 17:28u

De JS bus van Krakow Glowny naar staatsmuseum Auschwitz-Birkenau met de tijdstabel er naast.

De frequente Lajkonik bussen van Krakow Glowny naar Oswiecim museum. (Links: Krakau naar Auswitch & rechts: Auswitch naar Krakau)

Auschwitz bezoeken met de auto

De auto is uiteraard sneller dan de bus want als het verkeer meevalt doe je er een half uur tot een uur minder over om van Krakau tot in Auschwitz te geraken. Houd wel in je achterhoofd dat de Poolse chauffeurs best onvoorspelbaar kunnen zijn. Als je dus een auto gaat huren in Polen zou ik zeker een goede verzekering erbij nemen.

Daarom kan ik zeker Sunny Cars aanbevelen, omdat bij hen een all-in verzekering standaard zit inbegrepen in de prijs.
Zo betaal je bij hen 72 euro voor een dag een auto te huren in Krakau en 225 euro voor een week.
Als je een auto in Polen gaat huren, raadpleeg je best ook even deze gids.

De parking nabij Auschwitz I kost 8 zloty (1,77 euro) voor een dag, voor deze nabij Auschwitz II betaal je 2 zloty (44 cent) per uur.

Met de trein naar Auschwitz

In tegenstelling tot wat je zou verwachten, is de trein de minst interessante manier om Auswitch te bezoeken. Je doet er namelijk (veel) langer over dan met de eerder vernoemde transportmiddelen.
Met een regionale trein duurt de reis één uur en 50 minuten, met een intercity is dat een uur en een kwartier.

De trein brengt je echter tot in Oswiecim, van waar je nog een vijftiental minuutjes moet wandelen naar Auschwitz zelf. Er zijn ook pendelbussen voorzien, maar vreemd genoeg doen deze er dubbel zo lang over. Traag is echter het nieuwe snel, dus laat dit je vooral niet afschrikken om met de trein naar Auschwitz gaan.

Kaartjes koop je hier.

Tour naar Auschwitz vanuit Krakau

Ten slotte heb je ook de mogelijkheid om een tour naar Auschwitz te regelen.

Bij deze mogelijkheid word je opgehaald aan je accommodatie en vervolgens door een gids rondgeleid door de concentratiekampen. Na afloop word je ook weer mooi aan je hotel afgezet.

Er zijn heel wat verschillende tours naar Auswitch. Alles hangt dan ook af van wat je allemaal wilt zien en hoe lang je hier wil rondlopen.
Zo zijn er excursies naar Auschwitz van halve dagen of hele dagen, of uitstapjes waarbij je ook de zoutmijnen van Krakau (Wieliczka) combineert.
Als je alles liever op je eigen tempo bezoekt, dan is het ook mogelijk om een privégids in Auschwitz te huren.

Bij GetYourGuide heb je een heel uitgebreide keuze aan tours naar Auswitch, maar kijk zeker ook eens bij Tiqets.

Een bezoek aan Auschwitz is erg belangrijk, omdat we nooit mogen vergeten hoe gruwelijk de mens soms kan zijn…

Auswitch en Birkenau bezoeken vanuit Warschau

Als je vanuit Warschau Auswitch wil bezoeken, dan doe je er best aan te kiezen voor een georganiseerde dagtrip. In totaal ben je wel een hele dag kwijt, want de afstand tussen Warschau en Auschwitz is zo’n 275 km. Tijdens de excursie naar Auswitch blijf je ook maar drie uur op beide domeinen, dus echt aan te raden is dit niet.
Zeker omdat Krakau zo’n toffe stad is waar heel wat leuke dingen te beleven zijn. Maar als je niet genoeg tijd hebt, kan je dus zeker vanuit Warschau een tour naar Auschwitz plannen.

Je kan ook zelf rijden van Warschau naar Auswitch, al dan niet met een huurauto. Je hebt er al een voor 25 euro per dag of 76 euro voor een week.

De ingang van het Auschwitz museum.

Auswitch bezoeken vanuit elders in Polen

Als je Auswitch wilt bezoeken vanuit een andere stad dan Krakau of Warschau, dan heb ik goed nieuws! Er zijn immers mogelijkheden vanuit veel meer steden.

Katowice naar Auschwitz

Katowice ligt op ongeveer 40 kilometer van Auswitch. Vanuit deze charmante stad geraak je dan ook vlot bij de concentratiekampen. Dat kan je doen met eigen vervoer, het openbaar vervoer of met behulp van een gegidste tour naar Auschwitz.

Vanuit Katowice is er een rechtstreekste trein die je in 50 minuten naar Auswitch brengt. Vergeet wel niet dat het treinstation niet zo dicht bij de concentratiekampen ligt en dat je dus nog een bus moet nemen of een fikse wandeling moet maken.

Als je met een excursie van Katowice naar Auswitch wilt reizen, dan betaal je gemiddeld €50 per persoon. In die prijs zitten transfers, een gids en het bezoek inbegrepen.
Voor een privétour door Auswitch betaal je ongeveer €150.

Kijk voor meer mogelijkheden zeker eens naar de tours van GetYourGuide.

Wroclaw naar Auschwitz

Ook vanuit het prachtige Wroclaw kan je Auschwitz bezoeken.

Deze stad ligt wel een héél eind verder. Met de auto doe je er twee en een half uur over (230 kilometer), met het openbaar vervoer ben je gemiddeld vijf uur onderweg. Er zijn geen rechtstreekse verbindingen, dus deze manier van reizen raad ik af.

Tours naar Auswitch vanuit Wroclaw behoren uiteraard ook tot de mogelijkheden. Een dagexcursie van zo’n tien uur waarbij transfers, een gids en soms ook wat snacks zitten inbegrepen, begint bij €55 per persoon.

Lodz naar Auswitch

Vanuit Lodz rijd je met je eigen wagen naar Auswitch in zo’n drie en een half uur. Met het openbaar vervoer ben je bijna zes uur onderweg en moet je minstens vier keer overstappen.

Een excursie naar Auschwitz vanuit Lodz is ook heel duur: vanaf €215 per persoon. Gelukkig maar dat lunch in deze prijs zit inbegrepen!

Van Praag naar Auschwitz

Veel mensen denken dat Praag dicht bij Auswitch ligt, maar dat is niet het geval. Je doet immers meer dan vijf uur over de afstand van bijna 500 kilometer.
Om die reden raad ik een bezoek van Praag naar Auschwitz dan ook af.

In de buurt van Praag vind je wel een ander concentratiekamp dat makkelijk te bereiken is: Theresienstadt.

De ingang naar Auschwitz. Gelukkig kon ik wél nog naar buiten. Iets dat de vele slachtoffers alleen maar vurig konden hopen…

Georganiseerde reis naar Auschwitz

Polen is een van de meest verrassende reisbestemmingen binnen Europa, waardoor het Oost-Europese land elk jaar aan populariteit wint. De meeste reizigers beperken zich enkel tot Warschau en Krakau, maar er valt nog zoveel meer moois te ontdekken in Polen. Bovendien zijn georganiseerde reizen naar Polen (en Auschwitz) uiterst betaalbaar.
Bij Djoser kan je al vanaf 1.595 euro per persoon veertien dagen door Polen trekken, inclusief Nederlandse reisbegeleiding. Als je dus een Auschwitz tour met Nederlandse gids wil doen is dit een van de weinige opties.

Is veertien dagen jou iets te lang? Dan kan je met Koning Aap kiezen voor een negendaagse reis door Polen (inclusief een bezoek aan Auswitch) vanaf 1.245 euro per persoon.

Het grote voordeel van een georganiseerde reis naar Auschwitz is zonder enige twijfel dat alles voor jou georganiseerd en geboekt is, zodat je je nergens zorgen over hoeft te maken.

Zelf plannen is niet moeilijk, maar een georganiseerde reis naar Auschwitz heeft ook voordelen.

Hoe Auswitch bezoeken?

Qua type bezoek zal je slechts één beslissing moeten nemen, maar wel een belangrijke: bezoek ik Auschwitz met (Nederlandse) gids of zonder gids?

Gratis Auschwitz bezoeken zonder gids

Je kan perfect je uitstap naar Auswitch zelf regelen en met het openbaar vervoer naar daar gaan. Een bezoek aan Auschwitz met (Nederlandse) gids is dus niet noodzakelijk.

Als je het niet erg vindt om Auswitch te bezoeken zonder gids, dan is het ook mogelijk om de concentratiekampen gratis te bezoeken.

Let er wel op dat er maar 25 mensen (gratis) per kwartier binnen mogen en dat je deze tickets ver op voorhand moet reserveren via de officiële site. Doe dit op tijd, want tickets voor Auschwitz-Birkenau zijn snel uitverkocht! Gelukkig kan je tot drie maanden vooruit een reservatie maken.

Bovendien zijn er bepaalde uitzonderingen:

• Van 1 januari tot en met 30 maart mag je Auswitch niet bezoeken zonder gids tussen 10:00u en 13:00u
• Van 1 april tot en met 31 oktober kan geen bezoek brengen aan Auswitch zonder gids tussen 10:00u en 15:00u
• In de maand november mag je Auswitch niet bezoeken zonder gids tussen 10:00u en 13:00u.
• In december kan je Auswitch alleen bezoeken zonder gids tussen 10:00u en 12:00u.

Auswitch bezoeken zonder reservering maar met gids

Als je Auswitch wilt bezoeken zonder reservering, dan zal je een gids moeten inhuren.

De voordelen van een gids zijn:

• Je krijgt interessante verhalen en weetjes te horen die absoluut een meerwaarde bieden. Daarbovenop worden al je vragen beantwoord. Omdat er in Birkenau nergens plaatjes met uitleg staan, is een bezoek met gids echt een aanwinst.
• Je vervoer is ook ineens geregeld en daarbij word je netjes aan je hotel opgepikt en weer afgezet.
• Je mag wachtrijen voorbijsteken

Het nadeel van een gids is dat je Auswitch niet op je eigen tempo kan verkennen en dat je niet overal even veel tijd besteedt. Zonder gids heb je zeker genoeg tijd om alles even te verwerken.

Sowieso boek je best je rondleiding online, want zo ben je verzekerd van de kwaliteit. Ik raad altijd GetYourGuide aan omdat je bij hen tot 24u op voorhand gratis kan annuleren. Het enige nadeel is dat zij geen Nederlandstalige rondleidingen in Auswitch aanbieden. Op het eveneens betrouwbare TicketBar kan je concentratiekamp Auswitch ook bezoeken met een Nederlandse gids.

Daarnaast kan je ook nog kiezen uit verschillende rondleidingen door Auswitch: je hebt er die een hele dag duren, je kan Auschwitz bezoeken in combinatie met de Wieliczka zoutmijn en je kan er ook ineens een lunch bij boeken.

Als je de concentratiekampen in alle rust wilt verkennen, dan is een privégids voor Auschwitz zeker ook de moeite.

Alle verschillende mogelijkheden kan je in alle rust hier bekijken.

Audio tour door Auschwitz?

Er zijn op dit moment geen audio tours mogelijk door Auschwitz. Persoonlijk vind ik een echte gids toch veel beter, want zo kan je tenminste vragen stellen. En geloof me… Die zal je hebben!

De gidsen maken gelukkig wel gebruik van een real-time audiogids zodat je hen perfect verstaat, zelfs vanop een afstand.

Overal in Auswitch vind je foto’s terug van de vele bewoners die in dit kamp werden gefolterd.

Auschwitz bezoek: wat valt er te zien?

Je hebt allicht al heel wat gehoord en gelezen over deze lugubere plek. Als je er niet zoveel meer over weet, kan je verder in dit artikel je geheugen nog eens opfrissen. Ik raad je hoe dan ook aan je op voorhand grondig te informeren, zodat je min of meer op de hoogte bent van de belangrijkste informatie.

Toch kan niets je echt voorbereiden op een bezoek aan Auswitch omdat het zo’n absurd gruwelijke plek is.

Twee kampen: Auswitch en Birkenau

Wat je in ieder geval zeker moet weten is dat Auschwitz en Birkenau twee verschillende concentratiekampen zijn. 

• Auschwitz I deed voorheen dienst als legerkazerne maar werd in 1940 omgevormd tot hoofdconcentratiekamp. In zijn totaliteit bestaat het complex uit 20 bakstenen gebouwen die zich binnen een oppervlakte van 1000 meter bij 400 meter bevinden. Op zijn hoogtepunt in 1943 werden er 30,000 mensen gevangen genomen.
• Auschwitz II oftewel Birkenau bevindt zich op 3 kilometer van Auschwitz I. Omdat dit concentratiekamp overvol begon te geraken, begon men in 1941 met de bouw van Birkenau. Dit is het grootste van de twee en hier werden dan ook de meeste mensen gevangen genomen en vermoord.
• Eigenlijk was er ook nog een derde kamp, Auswitch III Monowitz. Dit concentratiekamp werd in 1941 gebouwd door een lokaal dorp te verwoesten. Op deze plek werd synthetisch rubber gemaakt. Vanuit Auswitch en Birkenau moesten de gevangenen dagelijks twee keer per dag te voet naar Auswitch stappen: een tocht van zo’n zeven kilometer enkel…
  Dit kamp is niet meer te bezoeken omdat het in 1944 door de geallieerden werd gebombardeerd. In 1945 gaf de SS dit kamp op en stuurde de ruim 9000 gevangenen naar andere kampen (o.a. Gliwice en Buchenwald en Mauthausen).

Ik raad je zeker aan allebei Auswitch en Birkenau te bezoeken. Doordat ze verschillen in grootte, zijn het ook twee verschillende ervaringen.

Concentratiekamp Auswitch I

Auschwitz I ziet er op het eerste zicht niet zo heel bijzonder uit, want het hele complex lijkt eerder op een industrieterrein. Wanneer je echter de beroemde “Arbeit macht frei” poort ziet en het concentratiekamp binnenwandelt, begrijp je meteen dat dit een bijzondere plek is en word je overvallen door een gevoel dat je de rest van de dag zal beklijven.

Je beeldt je plots de vele Joden, Polen, zigeuners, homoseksuelen en andere gevangenen in die in dit kamps des doods werden geleid, om het nooit meer te verlaten.
Er zijn een twintigtal barakken die zijn ingericht als museum en ik raad je zeker aan blok 5, 11 en 27 te bezoeken.

Blok 5

Blok 5 bestaat uit een verzameling persoonlijke voorwerpen die zijn teruggevonden na de bevrijding van Auswitch. Je ziet duizenden brillen, schoenen, potten, pannen en zelfs afgeschoren haren (!) van de slachtoffers van het nazi-regime. Dit is ontzettend confronterend en grijpt je dan ook meteen naar de keel.

Blok 11

Blok 11 staat ook gekend als de death block (doodsblok) want in de kelders hier werd voor het eerst het Zyklon B gas uitgetest. Dit gebeurde in september 1941 en ongeveer 850 gevangenen werden er vergast. Uiteindelijk bleek het gebouw niet echt geschikt te zijn als gaskamer, dus werd deze verplaatst naar crematorium I (ook in Auschwitz I). Deze gaskamer in Auschwitz werd tot december 1942 gebruikt en men kon meer dan 700 slachtoffers in één keer ombrengen.

Daarnaast deed blok 11 ook dienst als gevangenis binnenin de gevangenis, waar mensen die de regels overtraden extra werden gestraft of werden gemarteld om informatie te verkrijgen. Zo werd hun hoofd tegen een kachel gehouden waarbij hun gezicht en ogen werden verbrand. Andere gevangenen moesten heel de nacht rechtstaan of werden met hun armen achter hun nek opgehangen.
Vlakbij blok 11 vind je ook nog de zogenaamde death wall (doodsmuur), waartegen de slachtoffers werden geplaatst om vervolgens te worden neergeschoten.

Blok 27

Blok 27 gaat recht naar je hart om het vervolgens in miljoenen stukjes te breken. De kamer met de kindertekeningen van Auschwitz is werkelijk hartverscheurend.
Je vindt er ook het befaamde boek met daarin de namen van de miljoenen slachtoffers van de Holocaust. Het is enkele meters lang en ongeveer één meter hoog en bevat enkel maar namen. Of hoe eenvoud zo indrukwekkend kan zijn.

Blok 20 en 21

Er waren uiteraard ook Belgische en Nederlandse gevangenen in Auswitch en in blok 20 (België) en 21 (Nederland) kan je meer te weten komen over de ervaringen van onze landgenoten.

Het boek met miljoenen namen van de slachtoffers uit Auschwitz. Duizenden namen op één blad papier en nog is het boek meters lang…

De doodsmuur van Auschwitz, waar duizenden mensen werden neergeschoten. Vaak voor geen enkele goede reden…

In blok 21 lees je alles over de deportatie van joden in Nederland.

Concentratiekamp Auswitch II-Birkenau

Tip: In Birkenau staan geen informatieve bordjes. Een gids is hier dus wel aangeraden.

Vervolgens kan je met een gratis shuttlebus (die om de tien-vijftien minuten vertrekt) naar Birkenau gaan. Tijdens het korte ritje heb je even de tijd om alle verschrikkelijke informatie (proberen) te verwerken.

Bij aankomst spring het beroemde treinspoor dat naar het kamp leidt meteen in het oog. Je beseft meteen dat voor de vele slachtoffers het een enkele reis was.
Hier raad ik wel aan een bezoek met gids te boeken, omdat er nergens informatiebordjes staan.

Als je het midden van het kamp bereikt, zie je een kopie van een treinwagon waarin de gevangenen destijds vervoerd werden. Na dagenlang opeengepropt te staan met amper frisse lucht en geen eten of drinken werden de overlevenden ingedeeld in twee groepen: zij die nog konden werken en zij die meteen vergast werden.

Slechts tien procent behoorde tot die eerste groep, die na loodzwaar arbeid moesten zien te overleven in erbarmelijke omstandigheden. Zo werden 500 gevangenen in één barak gepropt, waar er slechts 36 slaapbanken stonden; zo sliepen ze met vijf à zes personen op één bank. Als je dan bedenkt dat ze amper eten kregen, zich nauwelijks mochten wassen en ook nog eens willekeurig op elk moment vermoord konden worden, besef je pas (een beetje) in wat voor hel de gevangenen leefden.

Auschwitz-Birkenau, het grootste van de twee originele kampen.

De barakken van Birkenau waren vaak niet meer dan een oude paardenstal die overvol zat met mensen.

Meer dan 1 miljoen doden in beide kampen

In totaal werden er 400,207 gevangenen geregistreerd in Auschwitz, waarvan de helft eveneens geregistreerd werd als overleden. Men vermoedt echter dat er in totaal meer dan één miljoen mensen werden vermoord in Auschwitz, omdat vele gevangenen (en hun overlijden) niet eens werden geregistreerd.

Het grootste deel werd vergast en verbrand in Birkenau en tot op vandaag kan je nog een deel van hun assen zien. Een werkelijk huiveringwekkend zicht.

Ik wil je toch nog even op het hart drukken om hier een bezoek aan Auswitch met gids te overwegen. Nergens vind je meer informatie en dat is echt wel jammer.

Schoenen en koffers die werden achtergelaten door de gevangenen en later werden teruggevonden doorheen het kamp.

Anne Frank en Auswitch

Anne Frank is allicht het beroemdste slachtoffer van de Holocaust. In haar dagboek dat later “Het Achterhuis” werd gedoopt, beschrijft ze hoe ze zich van 1942 tot 1944 verstopte voor de Duitsers. In 1944 werden ze helaas ontdekt en werd Anne Frank naar Auswitch gedeporteerd, samen met haar zus Margot. Nadien werden ze nog een keer naar het Bergen-Belsen concentratiekamp verplaatst, waar ze beiden stierven, allicht aan tyfus.

Voor alle duidelijkheid wil ik even vermelden dat Anne Frank niet in Auswitch begraven ligt, als je je respect wil betonen aan haar graf, moet je dus in Lohheide in Duitsland zijn.

Een gruwelijke geschiedenis die zich nooit meer mag herhalen…

Een korte geschiedenis van Auswitch

Als je de concentratiekampen van Auswitch en Birkenau gaat bezoeken, loont het zeker de moeite je geheugen op te frissen en daarom zal ik je even helpen en je een korte geschiedenis van dit vreselijke concentratiekamp te geven.
Als je deze Poolse concentratiekampen bezoekt met een gids, dan krijg je natuurlijk nog veel meer (interessante!) geschiedenis te horen.

Van politieke gevangenis naar concentratiekamp

Zoals je allicht nog weet, ontketenden de Duiters de Tweede Wereldoorlog nadat ze Polen binnenvielen. Oorspronkelijk werden de Poolse politieke gevangenen in Auschwitz ondergebracht, maar al snel werd het concentratiekamp een belangrijk instrument om de Endlösung uit te voeren. Voluit de Endlösung der Judenfrage oftewel de eindoplossing van het Joodse vraagstuk, was het plan om het Joodse volk systematisch te vernietigen. Dit leidde tot de Holocaust, een genocide waarbij 90% van de Poolse joden en tweederde van de Joodse bevolking in Europa werd uitgeroeid. Van de zes miljoen Joden die door nazi-Duitsland werden vermoord, werd één zesde om het leven gebracht in Auswitch.

Niet alleen joden

Daarnaast werden er 150,000 niet-Joodse Polen, 23,000 Roma zigeuners, 15,000 Sovjet gevangenen, 400 getuigen van Jehovah en tienduizenden andere nationaliteiten naar Auswitch gedeporteerd, net zoals een heel aantal homoseksuelen.

Medische experimenten

Zij kwamen niet alleen om het leven in de gaskamers, maar ook vanwege hongersnood, uitputting, besmettelijke ziektes, executies en medische experimenten. Die laatste werden voornamelijk uitgevoerd door de beruchte Josef Mengele of de ‘Engel des doods’. Onder zijn leiding injecteerden dokters bijvoorbeeld chemicaliën in de baarmoeders om ze zo dicht te lijmen. Ze maakten gevangenen ook expres ziek om vaccinaties te onderzoeken en stelden ze ook bloot aan allerlei giftige stoffen. Vooral identieke tweelingen en dwergen waren bijzonder gewild voor onderzoek en daarnaast werden ook kinderen niet gespaard.

Ontsnapping aan het Sovjet leger

Toen de Duitsers in januari 1945 te weten kwamen dat het Sovjet leger vlakbij was, werd het grootste deel van de nog levende gevangenen naar het westen gestuurd op een heuse dodenmars. Ongeveer 56,000 overlevenden moesten marcheren bij temperaturen tot -20°. In totaal verloren 9000 tot 15,000 mensen hun leven tijdens deze dodenmars, de rest werd naar andere concentratiekampen in Duitsland gestuurd.

‘Bevrijding’

Op 27 januari 1945 werden de overblijvende gevangenen (een aantal hadden zich nog kunnen verstoppen of waren te ziek om te wandelen) door het leger van de Sovjet Unie bevrijd. Zij vonden 7500 overlevenden en meer dan 600 lijken.

In juni 1945 werd Auschwitz omgevormd tot een krijgsgevangenenkamp voor Duitse gevangenen.

Twee jaar later werd het ingericht als gedenkplaats en museum. In 1979 werd het zelfs uitgeroepen tot UNESCO werelderfgoed.

Duizenden gevangenen zaten hier op elkaar ingeplakt. Kan je je dat inbeelden? Brrrr…

Interessante feiten over Auswitch-Birkenau

• In totaal werkten er 6000 leden van de Duitse Schutzstaffel (SS) in Auswitch, waarvan amper 12% nadien werd veroordeeld omwille van oorlogsmisdaden. Een deel, waaronder bevelhebber Rudolf Höss, werd geëxecuteerd.
• Minstens 802 gevangenen probeerden te ontsnappen uit Auschwitz, waarvan 144 dat deden met succes.
• Aanvankelijk geloofden de geallieerden niet dat dergelijke praktijken plaatsvonden in concentratiekampen. Dit had te maken met Glaubensunwilligkeit: men vond de gebeurtenissen zo onwaarschijnlijk wreed dat men het niet kon geloven.
• Auswitch was het enige concentratiekamp waar gevangenen getatoeëerd werden met een serienummer: voor gewone burgers op hun linkerarm en voor Sovjet krijgsgevangenen op de linkerborst. Daarnaast maakte men nog een onderscheid tussen verschillende types gevangenen aan de hand van een driehoekig stukje stof dat op hun befaamde gestreepte gevangeneplunje werd genaaid.
  Zo kregen politieke gevangenen een rood doekje, getuigen van Jehovah een paars, homo’s een roze driehoek en Joden een geel in de vorm van een Davidsster.
• Witold Pilecki was een kapitein van het Poolse leger die zich vrijwillig gevangen liet nemen in Auschwitz zodat hij informatie kon vergaren en de wereld op de hoogte brengen van de vreselijke gebeurtenissen.
• Farmagigant Bayer kocht gevangenen van Auswitch om ze als proefkonijnen te kunnen gebruiken om nieuwe medicijnen uit te testen.
• In totaal bracht het slavenarbeid in Auschwitz zo’n 60 miljoen Duitse mark op, oftewel 143 miljoen euro.
• Het kampdieet bestond uit een halve liter water (en thee of koffie in de ochtend), een liter soep die werkelijk niet te vreten was en een stuk zwart brood met een beetje worst, wat boter, marmelade of kaas. Veel te weinig voor het uitputtende slavenarbeid dat de gevangenen moesten uitvoeren.
• De bevrijding van Auschwitz vond zoals je hierboven kon lezen plaats op 27 januari (1945). Dit is ook de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust.

Een wagon, zoals er zovelen op deze sporen aankwamen en de inzittenden in een levende hel vastzetten.

Praktische informatie om Auswitch te bezoeken

Om je bezoek aan Auswitch perfect voor te bereiden, is hier nog wat praktische info:

Tickets voor Auschwitz

Heel belangrijk om weten is dat je niet moet betalen voor een bezoek aan Auschwitz: de toegang is namelijk gratis. Vergeet wel niet dat je die op voorhand moet reserveren op de officiële website! Er zijn 25 tickets per kwartier beschikbaar.

Probeert er toch een of andere onverlaat je tickets voor Auschwitz aan te smeren? Negeer deze dan, want je moet enkel betalen voor een gegidste rondleiding.

Voor een bezoek aan Auswitch met gids moet je natuurlijk wel betalen, maar dat is het zeker waard.

Niet altijd gratis te bezoeken

Let er ook op dat je Auswitch niet altijd gratis kan bezoeken en op sommige momenten dus verplicht bent om de concentratiekampen te bezoeken met een gids.

Auswitch is niet gratis te bezoeken op:

• 1 januari tot 30 maart tussen 10:00u en 13:00u
• 1 april tot 31 oktober tussen 10:00u en 15:00u
• De volledige maand november tussen 10:00u en 13:00u
• December tussen 10:00u en 12:00u

Openingstijden Auschwitz

Je kan Auswitch en Birkenau het hele jaar door bezoeken, behalve op 1 januari, 25 december en paaszondag.
De openingstijden verschillen verder van maand tot maand:

• Januari en november: 7:30u tot 15u
• Februari: 7:30u tot 16u
• Maart en oktober: 7:30u tot 17u
• April, mei en september: 7:30u tot 18u
• Juni, juli en augustus: 7:30u tot 19u
• December: 7:30u tot 14u

Let op dat dit de openingstijden van de ingang van Auswitch zijn. Je mag tot 90 minuten na het laatste toegangsuur ter plekke rondlopen (bv. tot 17:30u in februari)

Tickets voor Auschwitz zijn gratis, maar slechts op bepaalde tijdstippen kan je zonder gids binnen.

Vanaf welke leeftijd kan je Auschwitz bezoeken?

Er wordt aangeraden om pas vanaf 14 jaar een bezoek te plannen aan de concentratiekampen van Auschwitz en Birkenau.

Auschwitz bezoeken met hond

Uit respect wordt gevraagd om geen honden mee te nemen naar Auswitch. Begeleidingshonden zijn natuurlijk wel toegestaan.

Is Auschwitz toegankelijk voor rolstoelgebruikers?

Ieder jaar zijn er heel wat overlevenden en veteranen die Auswitch met de rolstoel bezoeken. Echter is Auschwitz I minder toegankelijk, omdat heel wat gebouwen alleen toegankelijk zijn met een trapje. Birkenau is voornamelijk vlak en dus wel eenvoudiger te bezoeken met een rolstoel of rollator.

Auschwitz combineren met zoutmijn van Krakau (Wieliczka)

Je kan een excursie naar Auswitch ook combineren met een bezoek aan de zoutmijn van Krakau; Wieliczka.

Deze tour neemt een hele dag in beslag en je zal meestal beginnen met Auswitch en de dag (mooi) afsluiten in Wieliczka. Je kan dit perfect doen met het openbaar vervoer, maar om tijd te besparen raad ik aan om een excursie naar Auschwitz te boeken. Anders verlies je erg veel tijd en zal je je moeten haasten.

Gedraag je respectvol

Verder is het verplicht je te allen tijde respectvol te gedragen, net als gepaste kledij te dragen.

Auschwitz bezoeken moet je zeker doen als je in Krakau bent!

5x Boek over Auschwitz

Vooral in Birkenau is een beetje voorbereiding geen overbodige luxe als je geen gids hebt geboekt.
Mijn gids in Birkenau gaf deze titels om een inzicht te geven in de zware omstandigheden van de gevangenen:

• Ik ontsnapte uit Auschwitz (Rudolf Vrba)
  Rudolf Vrba is een Poolse Jood die uit Auschwitz kon ontsnappen. Door zijn ontnsapping kon hij honderdduizenden joden redden. In het boek beschrijft hij de verschrikkelijke levensomstandigheden, en de walgelijke dingen waar mensen toe in staat zijn.
• Maus (Art Spiegelman)
  Deze graphic novel (kort door de bocht genomen een strip voor volwassenen) sleepte in 1992 de Pulitzer-prijs in de wacht en dat is niet meer dan verdiend. De schrijver vertelt het verhaal van zijn vader, die als gevangene in Auschwitz terechtkwam en het er levend vanaf bracht. Het boek focust echter niet alleen op de ervaringen in Auswitch, maar ook hoe dit traumatiserende gevangenschap de rest van zijn leven heeft achtervolgd.

• Is dit een mens? (Primo Levi)
  Primo Levi was een van de vele Joden die naar Auswitch werd gedeporteerd en hij beschrijft zijn ervaringen op een heel afstandelijke en eerlijke manier. Hierdoor krijg je een bijzonder originele inkijk op het leven in Auschwitz, alsook de Holocaust in het algemeen. Het vervolg Het Respijt vertelt het verhaal na de bevrijding van Auswitch, en hoe hij na maanden omzwervingen door Oost-Europa eindelijk weer thuis kwam.
• De fotograaf van Auschwitz (Luca Crippa)
  Wilhelm Brasse werd gedwongen de verschrikkelijke gebeurtenissen in Auswitch op beeld vast te leggen. In totaal maakte hij zo’n 40,000 tot 50,000 foto’s die hij niet vernietigde, maar onder andere kon doorspelen aan het verzet. Mede dankzij deze dappere man zal de Holocaust nooit vergeten worden.
• Ik overleefde Auschwitz  (Ferenc Göndör)
  Het levensverhaal van een jonge Hongaar die van concentratiekamp naar concentratiekamp werd gebracht. Hij beschrijft niet alleen de terreur in deze vernietigingskampen, maar ook zijn leven na dit verschrikkelijke feit.

3 Films om te zien vooraleer je Auschwitz gaat bezoeken

• La vita è bella
  Regisseur Roberto Benigni baseerde zich op het verhaal van Rubino Romeo Salvoni, een Italiaanse Jood die werd gedeporteerd naar Auschwitz en het gelukkig overleefde. De film specifieert nooit in welk concentratiekamp de protagonisten gevangen zitten, wat de film natuurlijk niet minder hartverscheurend maakt. Drama en komedie gaan hand in hand in een tijdloze film die je altijd zal bijblijven. De drie Oscars die de film in de wacht sleepte, zijn meer dan verdiend.
• The boy in the striped pyjamas
  De verfilming van het gelijknamige boek vertelt het verhaal van de negenjarige Duitse Bruno, wiens vader een commandant is die vlakbij Auswitch gepositioneerd wordt. Tijdens een wandeling ontmoet Bruno leeftijdsgenoot Shmuel, die zich aan de andere kant van het hek in het concentratiekamp bevindt. Wat volgt is een ontroerend en hartverscheurend verhaal.
• Schindler’s List
  Als je deze klassieker nog niet hebt gezien, is dit het uitgelezen moment. Ook deze film liet zich inspireren door een boek (Schindler’s Ark), waarin Oskar Schindler centraal staat. Deze Duitse zakenman redde het leven van meer dan 1000 Poolse Joden door hen in dienst te nemen in zijn fabrieken. Heel de film werd in het zwart-wit gefilmd, waardoor deze zevenvoudige Oscarwinnaar een tijdloos karakter heeft.
  Je kan bepaalde overblijfselen van deze man zijn fabriek trouwens zien in het Oskar Schindler museum, één van de meest interessante bezienswaardigheden van Krakau.

Op Netflix staan er trouwens ook heel wat interessante documentaires over Auschwitz. Ik raad aan om zeker een van deze docu’s te kijken of een van de boeken te lezen als je beter wilt vatten wat er zich hier allemaal heeft afgespeeld.

Mini-docu om je bezoek voor te bereiden

De boeken die ik hierboven opsom zijn al een goed idee om je bezoek voor te bereiden, maar deze mini documentaire is zeker ook de moeite waard om te bekijken. Er wordt uitgebreid verteld over de gruwel van deze kampen en de getuigenissen over leven in Auschwitz zijn ook heel griezelig…

Auschwitz bezoeken met gids vanuit Krakau

Lijkt een bezoek aan Auschwitz zonder je gids niet zo interessant? Dan zijn er gelukkig tal van mogelijkheden om Auschwitz te bezoeken. Met een gids en transport vanuit Krakau kan je deze concentratiekampen immers al bezoeken vanaf €24 per persoon. Als je een rondleiding met GetYourGuide boekt, dan kan je bovendien gratis annuleren tot 24u op voorhand.
Wil je graag een Nederlandstalige gids die je begeleidt? Kijk dan ook eens naar de mogelijkheden op TicketBar.
Hieronder alvast enkele gegidste tours:

Het is overigens geen slecht idee om een bezoek aan Auswitch te combineren met een uitstap naar de Wieliczka zoutmijnen. Deze ervaring gaat niet in de koude kleren zitten en dan is het goed om nadien even je zinnen te kunnen verzetten. Daarnaast zijn er in de omgeving van Krakau nog heel wat andere interessante dingen om te doen. Dit maakt deze gezellige stad de ideale bestemming voor een citytrip in combinatie met Auschwitz, die bovendien niet eens veel geld kost.
Kijk zeker ook eens naar dit lijstje met goedkope hotels in Krakau.

Over de auteur

---

Sam Van den Haute reist al meer dan tien jaar lang de wereld rond. In deze reisgids / blog geeft hij waardevolle tips uit eigen ervaring om jou perfect voor te bereiden en inspireren op een prachtige reis. Dit doet hij vooral op eigen houtje, maar ook tientallen reisorganisaties, toeristische diensten en andere reisprofessionals vertrouw(d)en hem als een ware ‘travel guru’. Sam kan namelijk uit tien jaar ervaring putten als voltijds wereldreiziger, waarbij hij ondertussen alle continenten uitvoerig bezocht.

Sams tips voor reizigers werden tijdens het korte bestaan van deze blog al gedeeld op talrijke kanalen, waaronder Radio 2, NPO 3FM (Nederland), Metro, De Standaard (bijlage Media Planet), Steps, Goodbye reismagazine en heel wat andere platformen.

Omdat Sam tijdens Covid-19 zijn expertise over reizen natuurlijk niet meer kon delen, legde hij zich ook toe op product reviews en lijstjes met cadeau ideeën. Net zoals hij gedetailleerd op onderzoek gaat tijdens het reizen, voert hij sinds 2019 uitvoerig onderzoek uit om tot een waardevolle en eerlijke review of een lijstje vol originele geschenken te komen. Check Out Sam is intussen dan ook uitgegroeid tot een heus beoordelingsplatform dat gewaardeerd wordt door websites en magazines zoals Gezond.be of Computable.