1. Voormalige Kasteel Valkenburg
Kasteel Valkenburg is een grote, romantische ruïne van wat ooit één van de meest imposante kastelen van Nederland geweest moet zijn. Toen al en nu ook nog één van de mooiste bezienswaardigheden in Valkenburg.
Rond 1075 werd het gebouwd op de Heunsberg, waarmee het één van de zeldzame ‘hoogteburchten’ van het land was. Het was bedoeld als verdedigingswerk tegen de keizers van het Heilige Roomse Rijk en was het decor van meerdere zware veldslagen en belegeringen.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog bleek de middeleeuwse burcht niet opgewassen tegen het kanonnenvuur van Willem de Derde. Sinds die tijd is het kasteel niet meer gerestaureerd. Dit is dus een ruïne waar nog meerdere ruimtes, zoals het kapelletje en de grote ridderzaal, duidelijk in het puin te herkennen zijn. Ook de kasteeltorens, ondergrondse tunnels (die naar de Fluweelengrot leiden) en de wapenkamer zijn nog in redelijke conditie.
Ga hier niet naar toe als je een volledig en ingericht kasteel verwacht, maar beoordeel dit zeldzame bouwwerk op zijn eigen merites.
De ruïnes torenen statig boven de stad uit!
2. Geheimen van Fluweelengrot
Pal onder de ruïne van Kasteel Valkenburg vind je nog één van de bekendste bezienswaardigheden van Valkenburg. De Fluweelengrot is in de Hoge Middeleeuwen uitgehakt in het mergelgesteente (vooral gebruikt als bouwsteen vroeger) en bestaat uit een labyrint van slingerende tunnels, die gevormd werden omdat de ‘blokbrekers’ telkens de aders van de beste mergel volgden.
In de loop van de tijd breidden de gangen van de Fluweelengrot zich als een spinnenweb onder de grond uit. In de bestaande gangen werden godsdienstige schilderijen, inscripties van de mijnwerkers, raadselachtige versieringen en geheime kamertjes aangebracht. Ook werd het tunnelsysteem door ridders gebruikt als vluchtroute en door Amerikaanse soldaten als onderduikoord.
Als je zelf op ontdekking gaat kom je deze sporen en nog veel meer mysteries tegen. Het bizarre holenstelsel van de Fluweelengrot is uniek voor Nederland en één van de spannendste hoogtepunten van Valkenburg.
3. Stadswandeling door Valkenburg
Dit oude vestingstadje zit vol grote en kleine monumenten, en op een stadswandeling krijg je alle hoogtepunten van Valkenburg te zien. Zoals de smalle, schattige straatjes in het stadshart, de mooi ingerichte Rooms-katholieke kerken en de beroemde fonteinen aan de stadswallen. Van die stadswallen is niet heel veel over, maar de drie iconische stadspoorten uit de 14e eeuw zijn prachtig gerestaureerd en horen zeker op je route thuis.
Een stadswandeling is misschien wel de beste manier om kennis te maken met de plaats: behalve een flink aantal gratis bezienswaardigheden van Valkenburg zie je meteen ook waar de leuke restaurants, winkels en uitgaansgelegenheden zijn, en zo haal je het meeste uit je vakantie.
Koop een plattegrond bij de VVV (toeristische dienst) of online, of boek een georganiseerde trip met een gids die enthousiast vertelt over alles wat jullie onderweg tegenkomen.
Valkenburg is heel gezellig!
4. Mergelrijk: kunstzinnig, educatief en onderhoudend
Wil je meer vakantiedagen onder de grond doorbrengen? Het Mergelrijk is gehuisvest in een aantal grotten in het westen van Valkenburg en gebruikt deze bijzondere setting voor verschillende doelen.
Zo is er een informatieve afdeling waar je leert hoe het grottenstelsel is ontstaan en hoe het mergel, een waardevolle grondstof, vroeger gewonnen werd.
Daarnaast heeft de attractie een expositie waar ontzettend mooie standbeelden (gemaakt van kalksteen en zandsteen) worden getoond, met als hoogtepunt een replica van de Nachtwacht. Er is ook een galerij waar grote 3D-grotschilderingen zijn aangebracht, en tenslotte kunnen kinderen in een groeve op zoek gaan naar echte, nog onontdekte fossielen.
Door deze veelzijdigheid is het Mergelrijk een leuke aanrader als je nog een dagdeel voor wat te doen in Valkenburg zoekt.
Koop hier alvast je tickets – die kan je nog tot 24 uur voordien gratis cancellen.
Archeologische opgravingen en kunst!
En tijdens Kerst wordt dit ondergrondse museum helemaal in de juiste sfeer gezet!
Leuk, he?
5. Rodelen in Nederland: het kan echt!
Rodelen doe je op vakantie in Oostenrijk, toch? Meestal wel, maar niet altijd: het is ook één van de activiteiten in Valkenburg die je vrije weekend leuker kunnen maken.
Je gaat net als in de Alpen eerst met een kabelbaan de heuvel op, en krijgt bovenaan een karretje om één van de banen (325 en 375 meter lang) af te sjezen. Kinderen mogen alleen naar beneden, maar je kunt ook samen met een kleintje de uitdaging aangaan.
Bovenaan deze heuvel vind je ook de Wilhelminatoren, één van de andere bezienswaardigheden van Valkenburg. Het is een statige uitkijktoren van 30 meter hoog, van waaruit je België én Duitsland kunt zien liggen. Verder tref je er een restaurant en een minigolfbaan aan, waardoor je dag al snel rond is.
Dit is zeker een leuk uitstapje als je wat te doen in Valkenburg zoekt dat je kids ook zullen waarderen.
6. Station Valkenburg: kasteel als treinhalte
Ben jij, of is iemand in je reisgroep, een enorme fan van de spoorwegen? Wandel dan naar Station Valkenburg. Dit is één van de opvallendste bezienswaardigheden van Valkenburg, omdat het het oudste nog in gebruik zijnde station van Nederland is.
Station Valkenburg is een Rijksmonument dat werd gebouwd in 1953, en het is opgetrokken van Limburgs mergel. Als je het stationnetje nadert, dan zie je waarom dit bouwsel nooit is afgebroken: het is vormgegeven met een bizarre kasteelachtige look die het prima zou doen in de Efteling.
Het werd door architect Jacobus Enschedé ontworpen in een neogotische stijl en schijnt gebaseerd te zijn op het Tilburgse paleis van Willem II. Daardoor is dit stationnetje (waar dus gewoon treinreizigers in en uit stappen – misschien jij ook bij aankomst!) één van de leukere gratis bezienswaardigheden van Valkenburg, dat zowel treinfanaten als fans van bijzondere bouwstijlen aanspreekt.
Als je met de trein komt, moet je je zeker even omdraaien bij aankomst! Prachtig gebouw, niet?
7. Levend verleden van steenkolenmijn
De steenkolenmijnen waren tot ongeveer 1950 de belangrijkste vorm van broodwinning in Zuid-Limburg. Het sluiten ervan trok een zware wissel op de voorspoed van de streek. In deze steenkolenmijn kan je zien hoe deze verdwenen wereld er ooit uitzag. Je wordt door gidsen (waarvan sommige oude mijnwerkers zijn) meegenomen onder de grond, en je ervaart de zware werkomstandigheden en de kameraadschap onder de kompels.
Je ziet de delfmachines en transportsystemen voor de steenkool en komt meer te weten over het dagelijks leven en de cultuur van de mijnwerkers. Als deze mijn je aanspreekt, dan raad ik je aan om ook op bezoek te gaan bij één van de andere ondergrondse bezienswaardigheden in de omgeving van Valkenburg.
Van prehistorische vuursteenmijnen tot een Lourdes-grot: een groot deel van de Valkenburgse geschiedenis speelde zich onder de grond af.
8. Test je geluk in Holland Casino
Misschien ben je opgevoed met het idee dat voor geld gokken onverstandig is. Maar is een vakantie niet bedoeld om nieuwe ervaringen op te doen? Holland Casino is al decennialang het enige bedrijf dat live kansspellen aan mag bieden in Nederland.
Waarom ga je niet langs bij de Valkenburgse vestiging en ervaar je hoe een echt luxe casinobezoek eruit ziet? Hier schuif je aan bij een pokertafel en probeer je je tegenstanders te overbluffen. Of neem een goede cocktail en wacht tot de roulettedealer jouw gelukstgetal tevoorschijn tovert.
Holland Casino heeft ook een breed assortiment gokautomaten, van hypermoderne videogames tot charmante oude fruitspellen. Natuurlijk heb je geen garantie dat je jouw casino-avondje met winst eindigt. Maar wie weet kun je met een beetje winst nóg een leukere vakantie in Valkenburg beleven.
Niet echt een bezienswaardigheid, maar wel leuk om eens te proberen!
9. Natuurwaarde & fossielen in Groeve ’t Rooth
Op een paar kilometer ten zuidwesten van Valkenburg richting Maastricht ligt Groeve ’t Rooth. Dit is een landschap dat gevormd is door de modernere mergelwinning, waarbij grote delen van een terrein machinaal werden afgegraven. Dat klinkt niet direct aantrekkelijk, maar in de loop van de jaren is deze verlaten afgraving een plek met gevarieerde natuur en aantrekkelijk landschapjes geworden.
Rondom de groeve liggen heuvelbossen, bloemrijke kalkgraslanden en droogtehellingen. Op de randen van de afgravingen groeien machtige acaciabomen die leefmogelijkheden scheppen voor zeldzame dierensoorten.
De basische mergel biedt ook een groeiplaats voor unieke planten. Het leukste van de groeve is dat je vrij makkelijk fossielen uit het Krijt-tijdperk kunt vinden in de zachte kalk: als je met een hamer en een beiteltje op pad gaat, heb je al snel een fossiele haaientand, belemniet, ammoniet of vis te pakken.
Als je even de stad uit wilt, is Groeve ’t Rooth één van de interessantste bezienswaardigheden van Maastricht en Valkenburg.
10. Romeinse catacomben van Valkenburg
De Romeinse catacomben zijn zeker één van de meest bijzondere bezienswaardigheden van Valkenburg. In de derde en vierde eeuw van onze jaartelling werden ten zuiden van de stad ondergrondse tunnels met grafkamers uitgehakt, waar iedereen die het kon betalen na zijn dood in bijgezet werd.
Je vindt hier dan ook een kopie (van de bekende catacomben van Rome) van graven van gewone burgers en luxe versierde tombes van de Romeinse adel. In het doolhofachtige complex zie je prachtig steenhouwwerk, felle fresco’s en mysterieuze grafschriften.
De exploitant doet er ook alles aan door middel van exposities een inzicht te geven in het leven van de Romeinse Valkenburgers, en wat zij zich voorstelden van het leven na de dood. Je kunt je bezoek zelfs afsluiten met een Romeinse lunch! Deze catacomben zijn zeker één van de leukste activiteiten in Valkenburg voor geschiedenisfans.
De ‘Romeinse katakomben’ in Valkenburg zijn heel interessant!
Een kopie van de echte Romeinse catacomben vind je in het Nederlandse Valkenburg.
11. Sprookjesbos als leuk pretparkje
Kinderen zijn soms moeilijk bezig te houden op vakantie. Zeker als jij vooral kastelen wilt bezoeken, en zij eigenlijk het liefst door een speeltuin willen rennen. Zorg dat de reis ook voor hen leuk blijft en ga naar het Sprookjesbos, één van de kindvriendelijke bezienswaardigheden rondom Valkenburg.
Hier vind je net als in de Efteling displays van huisjes en figuren uit bekende kindersprookjes, maar ook uitgebreide speeltuinen en leuke rides voor jong en oud. Er is een 7D-cinema en een escape room voor kids, en natuurlijk kan je er een hapje eten.
Vooral voor de jongere kinderen is het Sprookjesbos prima entertainment, en het park is zeer redelijk geprijsd.
12. Kerstmarkt van Valkenburg
Ik raad je sterk aan om in de winter naar Valkenburg te gaan. De plaats ligt namelijk in de buurt van Duitsland, en het is dus geen wonder dat één van de leukste Duitse tradities naar de stad is overgewaaid. Van half november tot begin januari is het tijd voor één van de leukste activiteiten in Valkenburg: de Kerstmarkt. Inclusief duizenden lampjes, vuurkorven, optredens en veel meer seizoenseten en -drinken dan je op kunt.
De knus opgezette kerstmarkt van Valkenburg is zonder twijfel één van de leukste van Nederland. Maar wacht… Er is meer!
En ook de leuke kerstparade mag je echt niet missen.
13. …en de verbluffende kerstgrotten!
Het állerleukste van de Valkenburgse kerstevenementen is dat ze ook in de grotten van de stad plaatsvinden! Namelijk in de Gemeentegrot, de Wilhelminagroeve en de Fluweelengrot, waar je marktkraampjes, winterse sculpturen van zandsteen en een prachtige kerststal vindt.
De sfeer van deze kerstgrotten van Valkenburg is compleet uniek, en je waant je tijdens je bezoek in een totaal ander land of continent. Hier wordt bier en glühwein geserveerd in een bar die in een nis in de rots geplaatst is. In de kerstgrotten van Valkenburg is elke grotwand versierd met wintergroen, kerstballen en verlichting, en er zijn delen van de grotten veranderd in een wit winterwonderland.
Het beste is nog dat de temperatuur hier altijd rond de 13 graden ligt, zodat je je jas bij binnenkomst uit kan trekken. Ik vind dit één van de meest bijzondere attracties van Valkenburg en kan je een tripje naar de kerstgrotten van harte aanbevelen!
Zonder twijfel één van de leukste kerstmarkten die je ooit zag!
En het grote voordeel? Het is hier altijd droog!
Eén van mijn absolute aanraders voor Valkenburg tijdens de winter!
14. Thermae 2000 saunacomplex
Wat is er te doen in Valkenburg als je in hoog tempo even je stress kwijt wilt raken? Dan ga je naar Thermae 2000, één van de mooiste wellnesscentra van Nederland.
De zwem- en kuurbaden hier worden gevoed door de thermale bronnen van de heuvel de Cauberg, waar de thermen zich bevinden. Je baadt hier dus in zo’n beetje het meest zuivere water dat er bestaat, en dat schijnt erg goed te zijn voor je metabolisme.
Negen sauna’s, stoombaden en loungeruimtes maken het aanbod van Thermae 2000 compleet. Hier beleef je een zalige dag in een harmonische omgeving waardoor je er na je vakantie weer helemaal tegenaan kan.
Tickets voor deze hemelse ervaring kan je alvast online kopen en als je je saunabezoek wilt combineren met gezonde lichaamsbeweging, dan moet je weten dat de steile Cauberg ook een echte uitdaging is voor wielrenners en wandelaars.
Na al die bezienswaardigheden in Valkenburg is een beetje ontspanning wel leuk, toch?!
Zie je een weekendje in Valkenburg wel zitten na het zien van bovenstaande activiteiten? Lees dan ook mijn accommodatie tips in het artikel over bijzonder overnachten in Zuid-Limburg!
Handige sites om je reis te plannen
Ben je een reisje aan het plannen? Dit zijn websites die ik zelf gebruik en sterk aanraad voor een zorgeloze vakantie:
De beste deals vind ik altijd op Skyscanner doordat je eenvoudig op de goedkoopste maand kan filteren.
🛏️ Overnachtingen:
Het grootste aanbod hotels vind je op Booking.com. Door hun Genius korting kun je hoge kortingen krijgen!
Bij Sunny Cars of Tui Cars trek je op pad met een volledig verzekerde wagen met fantastische Nederlandse customer service. De goedkoopste autohuur vind ik altijd bij Discover Cars of Easy Terra. 👌 Reisverzekering:
Voor korte reizen is Safety Wing de meest volledige én goedkoopste reisverzekering. Wil je een jaarlijkse verzekering? Dan raad ik Allianz Assistance aan. 🅿️ Parking aan de luchthaven:
Wil je je wagen goedkoop maar veilig achterlaten bij de luchthaven? Vergelijk prijzen via Parkos en ParkCare. 🎫 Tours en excursies:
De excursies, tickets en rondleidingen van GetYourGuide zijn altijd van hoge kwaliteit, er is een groot aanbod en je mag altijd gratis annuleren tot 24 uur op voorhand.
Andere interessante berichten...
Volg je mij al op Social Media?
Hoi, ik ben Sam Van den Haute. Gedurende de laatste 5 jaar reis ik bijna permanent de wereld rond. Het avontuur opzoeken en mooie plekjes bezoeken zijn immers mijn passie. Laat mij ook jou inspireren met geweldige verhalen, prachtige foto's en handige tips van mijn avonturen op reis. Op mijn facebookpagina en instagram account krijg je de laatste updates en mooie foto's om jou te inspireren voor je volgende reis.
Mijn tips voor reizigers werden tijdens het korte bestaan van deze blog al gedeeld op o.a. Radio 2, NPO 3FM (Nederland), De Standaard (bijlage Media Planet), Steps Magazine, Vakantiesalon Antwerpen en heel wat meer platformen.