Een klein stukje geschiedenis
Tijdens de middeleeuwen (en ook daarna nog) was Luxemburg een erg belangrijke locatie in het centrum van Europa. Om die reden werd er heel wat bloed verspild om deze regio in te palmen en daardoor de macht van de overheerser te versterken. Vele krijgsheren probeerden, maar het was pas in 1644 dat het de Spanjaarden ook daadwerkelijk lukte om Luxemburg stad in te nemen.
De beperkte ondergrondse militaire gangen die al aanwezig waren, weden uitgebreid tot ze maar liefst 23 kilometer lang waren. Een eeuw later waren het de Oostenrijkers die de kazematten van Luxemburg nog perfectioneerden, door ook in de diepte te gaan graven. Drieëntwintig kilometer en veertig meter diep: dat kan al beginnen tellen!
Tijdens de Franse revolutie weerstonden de kazematten zeven maanden voortdurende aanvallen, en zelfs dan zat er nog geen scheurtje in de omwalling. Geen wonder dat de Franse aanvaller dit bastion de naam ‘Gibraltar van het noorden’ opspeldde.
Na het verdrag van Londen werd een deel van de kazematten opgeblazen. Het grootste stuk (17 km) lag echter vlak onder Luxemburg stad, waardoor deze niet werden vernietigd. Gelukkig maar! Want tijdens de tweede wereldoorlog konden hier duizenden mensen schuilen en zo aan het vreselijke oorlogsgeweld ontsnappen dat zich boven hen afspeelde.
Sinds 1994 staan de kazematten op de UNESCO werelderfgoedlijst, en trekken zij jaarlijks zo’n 100,000 bezoekers naar Luxemburg.

Kanonnen zijn het enige wat nu nog overblijft, maar ooit stonden hier duizenden soldaten en paarden!
De Petruskazematten
De eerste kazematten die werden gebouwd waren de Petruskazematten (vlakbij de Notre Dame kathedraal van Luxemburg). Het doel hiervan was vooral om de bestaande forten en kastelen te versterken en zo invallen af te slaan. Wanneer Luxemburg door de Oostenrijkers werd overgenomen (in de achttiende eeuw) werden ook nog heel wat toevoegingen aan de kazematten gedaan. Vanuit de onderwal schoten kruisboogschutters op naderende vijanden en later werden Pruisische kanonnen gebruikt om indringers te verjagen.
De Bockkazematten
De Petruskazematten werden nog danig uitgebreid door de Oostenrijkers in de achttiende eeuw. Door deze extra ondergrondse gangen konden nog eens 1200 extra soldaten én 50 extra kanonnen in dit ondergrondse bastion worden ondergebracht.
De uitgang van de kazematten van Bock grenst aan de ‘Chemin de la Corniche’, volgens velen het mooiste uitzichtpunt over Luxemburg.
Per ticket betaal je €6 voor volwassenen en €5 voor studenten of gepensioneerden en €3 voor kinderen.

De donkere gangen van de Bockkazematten in Luxemburg.
Wat is er te zien in de kazematten van Luxemburg?
De kazematten zijn nu al indrukwekkend, maar vroeger moeten ze nog veel grootser zijn geweest. Dit ondergrondse labyrinth was toen immers verbonden met tientallen (!) forten en vestingen die samen een ongeziene militaire vesting creëerden.
Na het verdrag van Londen werden (bijna) al deze forten en kastelen afgebroken en werd ook een groot deel van de kazematten zelf verwoest. Toch kan je nog perfect inbeelden hoe het er hier allemaal aan toe ging.
Vele eeuwen geleden was hier plek voor duizenden soldaten en paarden en in oorlogstijd ontstond hier zelfs een volledige ondergrondse stad. Kan je je voorstellen hoe er ooit slagerijen, bakkerijen, keukens en zelfs wapenwerkplaatsen in deze holle ruimtes werden gemaakt?
Spijtig genoeg schiet daar tegenwoordig weinig van over, maar met een beetje fantasie kan je het zo inbeelden.
In wat overblijft zie je nu vooral de grootsheid van dit ondergrondse labyrinth. Brede gangen (vaak wel niet zo hoog) gidsen je langs het buitenste deel van de stad. Door de gaten in de muren krijg je een prachtig uitzicht over de omliggende stad en af en toe staat er zelfs nog een kanon.
Als je graag ook wat meer van de diepte bezoekt, dan kan dat ook. De ongelijke trappen nemen je mee tot veertig meter diepte en tonen een perfecte ontsnappingsroute voor moest er toch iets misgaan in deze kazematten.

Indrukwekkend hoe ver dit gangenstelsel rijkt, vind je niet?
Tips om je bezoek aangenamer te maken
- Neem goede wandelschoenen mee. De ondergrond is allesbehalve vlak en je doet onderweg héél wat trappen (die je soms naar doodlopende ruimtes brengt, raak dus niet gefrustreerd!).
- Er is een toilet voor de ingang. Als je nog even moet, doe dat dan nu want in de kazematten is er geen toilet.
- Er zijn geen audio guides beschikbaar. Als je meer wilt weten over de kazematten regel je dus het best een gegidste tour.
- Kijk regelmatig door de openingen aan de zijkanten. Je krijgt er soms prachtige uitzichten door!
- Verken Luxemburg met de trein. Vanuit België zijn er met de NMBS goede verbindingen met Luxemburg-Stad. Parkeren is bovendien heel duur in Luxemburg.
Momenteel zijn er geen aanbiedingen gevonden

Over de auteur
Sam Van den Haute reist al meer dan tien jaar lang de wereld rond. In deze reisgids / blog geeft hij waardevolle tips uit eigen ervaring om jou perfect voor te bereiden en inspireren op een prachtige reis. Dit doet hij vooral op eigen houtje, maar ook tientallen reisorganisaties, toeristische diensten en andere reisprofessionals vertrouw(d)en hem als een ware ‘travel guru’. Sam kan namelijk uit tien jaar ervaring putten als voltijds wereldreiziger, waarbij hij ondertussen alle continenten uitvoerig bezocht.
Sams tips voor reizigers werden tijdens het korte bestaan van deze blog al gedeeld op talrijke kanalen, waaronder Radio 2, NPO 3FM (Nederland), Metro, De Standaard (bijlage Media Planet), Steps, Goodbye reismagazine en heel wat andere platformen.
Omdat Sam tijdens Covid-19 zijn expertise over reizen natuurlijk niet meer kon delen, legde hij zich ook toe op product reviews en lijstjes met cadeau ideeën. Net zoals hij gedetailleerd op onderzoek gaat tijdens het reizen, voert hij sinds 2019 uitvoerig onderzoek uit om tot een waardevolle en eerlijke review of een lijstje vol originele geschenken te komen. Check Out Sam is intussen dan ook uitgegroeid tot een heus beoordelingsplatform dat gewaardeerd wordt door websites en magazines zoals Gezond.be of Computable.
Handige sites om je reis te plannen
Ben je een reisje aan het plannen? Dit zijn websites die ik zelf gebruik en sterk aanraad voor een zorgeloze vakantie:
De beste deals vind ik altijd op Skyscanner doordat je eenvoudig op de goedkoopste maand kan filteren.
🛏️ Overnachtingen:
Het grootste aanbod hotels vind je op Booking.com. Door hun Genius korting kun je hoge kortingen krijgen!
Bij Sunny Cars of Tui Cars trek je op pad met een volledig verzekerde wagen met fantastische Nederlandse customer service. De goedkoopste autohuur vind ik altijd bij Discover Cars of Easy Terra. 👌 Reisverzekering:
Voor korte reizen is Safety Wing de meest volledige én goedkoopste reisverzekering. Wil je een jaarlijkse verzekering? Dan raad ik Allianz Assistance aan. 🅿️ Parking aan de luchthaven:
Wil je je wagen goedkoop maar veilig achterlaten bij de luchthaven? Vergelijk prijzen via Parkos en ParkCare. 🎫 Tours en excursies:
De excursies, tickets en rondleidingen van GetYourGuide zijn altijd van hoge kwaliteit, er is een groot aanbod en je mag altijd gratis annuleren tot 24 uur op voorhand.
Johan says:
Bedankt voor de leuke tip!
Checkoutsam says:
Graag gedaan, Johan!
Ik ben blij dat je er iets mee was 🙂